Hytaýyň döwlet baştutany Xi Jinping bilen ABŞ-nyň Prezidenti Donald Trampyň arasynda TikTok bilen bagly diplomatik gepleşikler täze tapgyra geçýär. Xi Jinping TikTok-yň ABŞ-daky işine degişli ylalaşyga “goldaw berip biljekdigini” duýdurdy, emma bu goldawyň Tramp tarapyndan başga ugurlarda beriljek ylalaşyk bilen baglanyşykly boljakdygyny hem nygtady.
TikTok — Hytaýyň ByteDance kompaniýasyna degişli bolan dünýä belli sosial media platformasy. ABŞ hökümeti bu platformanyň ulanyjy maglumatlaryny goramak we milli howpsuzlyk aladalary sebäpli onuň Amerikadaky işiniň çäklendirilmegini ýa-da satylmagyny talap edýär. Tramp administrasiýasy TikTok-yň ABŞ kompaniýasyna satylmagyny öňe sürýär.
Hytaý metbugatynda berlen maglumatlara görä, Xi Jinping TikTok bilen bagly ylalaşygy goldap biler, eger Tramp administrasiýasy:
- Hytaý bilen söwda gatnaşyklarynda ýeňillikler berse
- Tehnologiýa eksportlaryna girizilen çäklendirmeleri gözden geçirse
- Hytaý kompaniýalarynyň halkara bazarlara girmegine päsgel berýän syýasatlary gowşatsa
Bu duýdurma TikTok meselesiniň diňe bir ykdysady däl, eýsem giň syýasy we strategik gepleşikleriň bir bölegi bolup durýandygyny görkezýär.
Tramp administrasiýasy TikTok-yň ByteDance tarapyndan dolandyrylmagynyň ulanyjy maglumatlarynyň Hytaý hökümeti bilen paýlaşylmagy mümkin diýen aladany öňe sürýär. Şonuň üçin platformanyň dolandyryşynyň ABŞ kompaniýalarynyň eline geçmegi milli howpsuzlyk üçin zerur çäre hökmünde görkezilýär.
TikTok bilen bagly ylalaşyk diňe bir kompaniýa derejesinde däl, eýsem iki döwletiň arasyndaky söwda, tehnologiýa we diplomatik gatnaşyklaryň hem kesgitleýji bölegi bolup biler. Xi Jinping bilen Trampyň arasynda bu mesele boýunça geljekki gepleşikleriň netijesi TikTok-yň Amerikadaky geljegini we Hytaý–ABŞ gatnaşyklarynyň ugruny kesgitlejekdir.
Xi Jinping TikTok ylalaşygyna açyk goldaw berip biler, emma bu goldaw Tramp tarapyndan başga ugurlarda beriljek syýasy ýeňillikler bilen baglanyşykly bolar. Bu ýagdaý iki döwletiň arasyndaky tehnologiýa we diplomatiýa gatnaşyklarynyň näderejede çylşyrymly we özara baglanyşyklydygyny görkezýär. TikTok meselesi diňe bir sosial media platformasy däl — eýsem global güýçleriň arasynda dowam edýän strategik göreşiň bir bölegi.
