Jemgyýetçilik jaýlarynyň içinde aýratyn orun eýeleýänleriniň biri hem aeroportlardyr.
Häzirki wagtda dünýäniň iň gadymy gury ýer aeroporty 1921 – nji ýylda açylan Kýoninsbergiň Dewau aeroporty hasaplanylýar.
Mundan başga-da gidroaereportlar hem bar. Onda gidro – uçarlar üçin uçuş gonuş meýdançasyna derek kölleriň, derýalaryň suw üsti hyzmat edýär. Uçarlaryň tigirlerine derek suwa gonuş gurluşlary bolýar.
Halkara aeroport – bu halkara ýükleri we ýolagçylary daşaýan uçarlary kabul edýän, olary ugradýan, öz gezeginde serhet we gümrük gözegçiligi üpjün edilen aeroportlardyr.
Aeroportlaryň klaslary gatnadylýan ýolagçylaryň ( gelýän, gidýän hem-de üstaşyr geçirilýän) ýyllyk göwrümi bilen häsiýetlendirilýär. Ýolagçylaryň ýyllyk göwrümi esasynda aeroportlar aşakdaky klaslara bölünýär
1- nji Klasly aeroportlar ýylda 10 mln-dan 7 mln-a çenli ýolagçylary gatnadýar.
2 – nji Klasly aeroportlar ýylda 7 mln-dan 4 mln-a çenli ýolagçylary gatnadýar.
3 – nji Klasly aeroportlar ýylda 4 mln-dan 2 mln-a çenli ýolagçylary gatnadýar.
4 – nji Klasly aeroportlar ýylda 2 mln-dan 0,5 mln-a çenli ýolagçylary gatnadýar.
5 – nji Klasly aeroportlar ýylda 100 müňden 500 müňe çenli ýolagçylary gatnadýar.
Ýylda 10 mln-dan köp ýolagçylary gatnadýan aeroportlar klasdan daşary aeroportlar hasaplanylýar. Ýylda 100 müňden az ýolagçylary gatnadýan aeroportlar klasa degişli hasap edilýär.
Häzirki wagtda ABŞ-da 14000-den gowrak aeroport bolup, ýurtdaky aereportyň sany boýunça görnetin beýlekilerden tapawutlydyr. Olaryň 1300 deň gowragy ýolagçylar üçin niýetlenendir.
Ýolagçy akymy boýunça dünýäde iň iri aereport Hytaýyň Guançjau Baýýun aereporty bilen Amerikanyň birleşen ştatlarynyň Hartswild-Jekson aereporty hasaplanýar.
Aýhan JUMAGULYÝEW
Türkmen döwlet
binagärlik – gurluşyk
institutynyň talyby
