Gurluşyk işleri başlananda elmydama ýer işlerinden başlanýar. Jaýlar gurulanda, binalar, desgalar salynanda, inženerçilik setleri, ululy-kiçili çukurlar gazylanda her-hili topraklary işlemeklige –toplumyna –ýer işleriniň önümçiligi diýilýär.
Senagat we graždan gurluşygynda ýer işleri haçanda jaýlar, binalar, desgalar gurulanda kiçi, uly çukurlar gazylanda ýer işleri edilýär. Ähli ýer desgalary ulanylýan möhletine görä: wagytlaýyn hem-de hemişelik desgalara bölünýärler.
Wagytlaýyn ýer desgalaryna degişligysga wagytlaýyn –ýagny, diňe gurluşyk dowam edýän döwürde ulanylýan desgalar: mysal üçin –haýsy-da bolsa bir inženerçilik setlerini gurmak üçin gazylýan çukurlar, wagytlaýyn galdyrylýan gum depeleri we ş.m.
Hemişelik ýer desgalaryna degişli uzak möhletleýik, hemişelik ulanylýan desgalar: mysal üçin –suwlary akdyrmak üçin gurulýan ýaplar ýol gurmak üçin üýşürilýän gumlar, her-nili materiallary, çig mallary saklamak üçin ýer astynda gurulýan desgalar (açyk, ýapyk görnüşli) we ş.m. desgalargirýär.
Bu desgalaryň ählisine edilýän talaplar şu aşakdakylardan ybarat:
-gurulýan ýer binalary, desgalary ulanylýan döwründe özüniň ilkinji ölçeglerini ýitirmeli däldir;
-çökmeli däl;
-akar suwlara çydamly bolmaly, ýuwulmaly däl;
-ýagyş, gar we beýleki tebigy hadysalara durnukly, çydamly bolmaly;
-berkligi ýeterlik derejede bolmaly;
-soňky işleri geçirmäge amatly bolmaly;
-işlemäge, (ýaşamaga), işçiniň jahyna howupsyz bolmaly;
Yslamberdi TYLLANUROW
Türkmen döwlet
binagärlik – gurluşyk
institutynyň mugallymy
