2024-nji ýylyň 2-11-nji dekabry aralygynda Türkmenistanda Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň (BSG) Ýewropa sebit edarasynyň maslahat-tehniki missiýasy geçirildi. Missiýa BSG-niň grib wiruslaryny sekwensirlemek boýunça geňeşçileri doktor Andreý Komissarow we Artem Fadeýew tarapyndan ýolbaşçylyk edildi we Türkmenistanda grib wiruslaryny sekwensirlemek boýunça laboratoriýa mümkinçiliklerini güýçlendirmäge gönükdirildi.
Maslahat-tehniki missiýanyň esasy maksady, jemgyýetçilik saglygy we iýmit merkezi – Milli grib merkezi (NÇG) Wiroologiýa salgylanma laboratoriýasynyň laboratoriýa hünärmenleri üçin Oxford Nanopore Technology (ONT) platformasy arkaly grib wiruslaryny sekwensirlemek boýunça täze nesil sekwensirlemek boýunça okuw kursuny geçirmek boldy.
Okuw kursynyň dowamynda gatnaşyjylar GISAID-de yzygiderlilikleri ylalaşmak üçin tabşyrmak we yzygiderlilikleri derňemek üçin analitik maglumat bazalaryny ulanmak prosesleri bilen tanyşmaga mümkinçilik aldylar. Şeýle hem, bioinformatika maglumatlaryny dolandyrmagy öwrendiler (başlangyç yzygiderliliklerden yzygiderlilik maglumatlaryny ýygnamak we sekwensirleme maglumatlarynyň hilini bahalandyrmak, MinION Mk1C-den maglumatlary geçirmek, QC işlemek, salgylanma üçin deňeşdirmäni çykarmak, wizualizasiýa, statistiki maglumatlar we yzygiderlilik konsensusyny döretmek).
Mundan başga-da, missiýa NÇG-e respirator wiruslaryny sekwensirlemek boýunça laboratoriýa gözegçiligini güýçlendirmek boýunça maslahat-tehniki goldaw we teklipler berdi. Doktor Komissarow we jenap Fadeýew sekwensirlemek we bioinformatika infrastrukturasyny gowulandyrmak boýunça gymmatly maslahatlar berdiler.
Missiýa pandemiýa gribine taýýarlyk boýunça hyzmatdaşlyk meýilnamasynyň (PIP) laboratoriýa we gözegçilik komponenti çäginde üpjün edildi we ýurduň jemgyýetçilik saglygy infrastrukturasyny we täze respirator wiruslaryna taýýarlygyny güýçlendirmekde möhüm ädim boldy.
BSG Türkmenistandaky mümkinçilikleri artdyrmak we bu missiýanyň dowamynda alnan gurallaryň we bilimleriň global saglyk howpsuzlygyny güýçlendirmäge goşant goşmagyny üpjün etmek üçin hyzmatdaşlygy dowam etdirer.
