Emeli intellekt (AI) newrologiýa pudagynda uly ösüşler gazanýar we newrologiki keselleriň anyklanylmagy we bejerilmegi usullaryny düýpgöter üýtgedýär. Maşyn öwreniş algoritmleri we neýron torlary ýaly AI-tehnologiýalary çylşyrymly newrologiki maglumatlary seljermek üçin ulanylýar, bu bolsa has takyk we wagtynda diagnoz goýulmagyna getirýär. Bu ösüşler, esasanam, Altsgeýmer keseli, Parkinson keseli we köp skleroz ýaly ýagdaýlary irki döwürlerde anyklamakda peýdalydyr, bu ýerde öňüni almana has täsirli bolup biler.
AI-nyň newrologiýada iň geljegi uly ulanylyşlarynyň biri newroşekillendiriş ulgamynda bolup durýar. AI algoritmleri MRI we KT skanirlemelerinden köp mukdarda şekil maglumatlaryny işläp biler, bu bolsa newrologiki keselleriň alamaty bolup biljek inçe üýtgeşmeleri ýüze çykarmaga mümkinçilik berýär. Bu mümkinçilik diňe bir diagnostiki takyklygy ýokarlandyrman, eýsem bu şekilleri düşündirmek üçin zerur wagty hem azaldýar, bu bolsa kliniki karar kabul ediş tizligini we näsaglaryň netijelerini gowulandyrýar.
Mundan başga-da, AI newrologiýada şahsylaşdyrylan lukmançylykda möhüm orun tutýar. Genetiki, kliniki we durmuş maglumatlaryny seljerip, AI ulgamlary dürli bejergilere şahsy jogaplary çaklap biler, bu bolsa saglygy goraýyş üpjün edijilerine her bir näsagyň aýratyn zerurlyklaryna laýyk bejergi meýilnamalary düzmäge mümkinçilik berýär. Bu şahsylaşdyrylan çemeleşme, bejergi netijeliligi näsaglaryň arasynda giňden üýtgäp bilýän dowamly newrologiki ýagdaýlary dolandyrmakda aýratyn gymmatlydyr.
AI ösmegini dowam etdirýän mahaly, onuň newrologiýa bilen utgaşdyrylmagy näsaglara edilýän idegi düýpgöter üýtgedip biler. Irki diagnozdan we şahsylaşdyrylan bejergi meýilnamalaryndan başlap, dowamly gözegçilik we dolandyryşa çenli, AI newrologiki keselleri bolan adamlaryň durmuş hilini ýokarlandyrmaga gönükdirilen häzirki zaman newrologiýasynda möhüm gural bolup durýar.
Jennet KAKAMYRADOWA
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk
uniwersitetiniň Nerw keselleri we neýrohirurgiýa
kafedrasynyň assistenti
