Birinji gezek, häzirki döwür dünýä tehnologiýasynyň gujurly bir çaltlyk bilen öňe ilerleme zamanasy bolup durýar. Her gün göz öňünde tutulmaýan täze inowasiýalar peýda bolýar. Sun’i aň ulgamlary, kwant interneti we ösen nanomateriallar täze mümkinçilikleri açýar. Bu üstünlikler adamlaryň bilim derejesini ýokarlandyrmaga we ýaşaýyş hilini ýokarlandyrmaga gönükdirilendir.
Kwant interneti maglumatlary kwant bitleri arkaly iberýär; bu bolsa maglumat syryhlygyny üpjün etmekde inçelikli gorag döredýär. Fotonlara esaslanan bu ulgam haksyz girilmelere we hacking weziýetlerine garşy kuwwatly goragy hödürleýär. Ýakyn geljekde bu tehnologiýa maliýe hyzmatlaryndan saglyk monitoring systemlerine çenli giň gerimli ulanylmaga başlajak. Ilkinji synag liniýalary birnäçe ýurtlarda üstünlikli işledi.
Sun’i aň we kompýuter aragatnaşyk interfeýslary adamlaryň onlaýn we webdeki baglanyşygy has täsirli dolandyrmagyna mümkinçilik berýär. Bu ulgamlarda düşünje signalyny göçürip, robotik enjamlary göz öňüne getirýän ägirt uly mümkinçilikler bar. Ilon Maskyň Neuralink proýekti işe girip, geljekde ysmaz bolan adamlara hereket ukyby bermegi maksat edinýär. Şeýle enjamlar ylmyň we tehnologik inowasiýalaryň hatyrasyna täze söz baýlyklary döreder.
Nanomateriallaryň kömegi bilen öndürilýän ultrahafif grafen batareýalary energiýa tygşytlylygyny täze derejä galdyrýar. Bu batareýalar litiý-ion görnüşli enjamlardan has az agramly hem çalt zarýad kabul edip, elektrik ulaglaryna we portatiw enjamlara ýyllar boýunça täsirliligini görkezjek. Şeýle hem fotoýel gurluş we suw çüýnüş tehnologiýalary bilen birleşdirilende, energiýanyň durnukly çeşmeleri peýda bolýar. Geljekki inowasiýalar bu enjamlaryň bahasyny peseldip, dünýäniň dürli künjeklerinde durmuşy has amatly eder.
Gözel GULAMOWA
Aman Kekilow adyndaky
mugallymçylyk mekdebiniň mugallymy
