Hytaý alymlary 2020-nji ýylda “Çan’e-5” missiýasy tarapyndan ýygnalan Aý topragynyň nusgalaryndan täsin aýna monjuk tapdylar.
Birnäçe millimetr ölçegdäki kiçi bölek, Aýyň görünýän tarapynda ýerleşýän Oceanus Procellarum (“Tupan Okeany”) atly bazalt meýdanyndan alyndy.
Nankin uniwersitetiniň alymlarynyň bellemegine görä, Çen-Long Ding ýolbaşçylygyndaky topar bu monjugyň takmynan 68 million ýyl mundan öň asteroid urgusynyň netijesinde emele gelendigini aýdýar. Bu güýçli zarba Aýyň gaýalaryny örän ýokary temperatura çenli gyzdyrdy.
Monjuk esasan magniý oksidinden düzülendir we bu material sebitleýin wulkan gaýalary bilen kesgin tapawutlanýar.
Bu monjuga sebäp bolan asteroid zarbasy Aýyň ýokarky mantýasyndaky materialy daşyna çykaryp, ony Ýeriň hemra ýüzüne ýetirip biler. Bu açyş alymlara Aýyň içki gurluşyny öwrenmek üçin täsin mümkinçilik döredýär.
Alymlar bu monjuguň Aýdaky gadymy Imbrium basseýni bilen baglanyşykly bolmagynyň mümkindigini belleýärler. Bu basseýn takmynan 4 milliard ýyl mundan öň emele gelip, mantýanyň materiallaryny Aýyň ýüzüne çykarypdyr.
