Ýetginjekleriń akyl ýetiriştutumlarynyň aýratynlygy

19.04.2024

Çagalyk döwründen ululyk dőwre geçiş bu dőwrüń esasy düzümini we ýőrite tapawutlyklaryny düzýän –fiziki (beden), akyl, ahlak, sosial. Hemme ugurlary boýunça hil taýdan täze dőreýişler, bedeniń üýtgedilip gurulmagynyń, özlerini ańlamagynyń, ulular we őz deń-duşlary bilen saklaýan gatnaşyklarynyń olar bilen őzara gatnaşyklarynyń sosial usullary, gyzyklanmalary, akyl we okuw işiniń, ahlak-etiki ýagdaýlarynyń, özlerini alyp baryşynyń we gatnaşyklarynyń görnüşiniń netijesi esasynda ululyk bölekleri ýüze çykyp başlaýar.

Ýetginjegiń şahsyýetiniń ösüşiniń ilkinji ýagdaýy onuń uly hususy sosial işjeňligi bolup, ol ulular, deń-duşlary we őz-őzi bilen bolan gatnaşygyń nusgalaryny we gymmatlyklaryny őzleşdirmeklige gőnükdirilýär. Bu ýagdaý köp şertlere bagly we tekiz geçmeýär. Şeýle bolansoń çagalyk” we “ululyk” beýleki tarapdan bolsa-onda ululara degişli bolan ösüşiń hemme derejeleri pasport ýaşynyń ýagdaýlary kesgitlenýär. Bu häzirki zaman mekdep okuwçysynda 2 hili ýagdaýy:
ululyk ősüşi togtadyjy (çagalaryń dińe okuw bilen meşgullanyp, beýleki jogapkärçiliklerden ata-eneleriň azat etmekligi) has ulaldyjy ýagdaýlar (dürli habarlaryń uly akymy, fiziki ősüşiń akselerasiýasy we jynsy ýetişik, ata-eneleriň kőpüsinde wagtlarynyń çäkli bolmagy –bularyń netijesi çagalaryń irki özbaşdaklyga getirmegi).

Şeýle dürli şertlere seredilmeli, mysal üçin: 7 synp oglanynda -ýüz keşbiwe gyzyklanmasy çaganyńky ýalyýa-da has iri, ulularyń durmuşyna gőnükdirilen, käbirleri “intellektuallar” durnukly gyzyklanmalary bilen, käbirleri okuw derslerini hem őzlesdirip bilmeýärler we ş.m.

Ýetginjekleriń ösüşiniń umumy ugry dürli bolup bilýär we her bir ugruňköp wariantlary bolýar, mysal üçin: bir “intellektual” kitaplar we bilim-durmuşyń esasy zat, beýleki zatlarda ol “cagajyk”, beýleki őrän gowy ”intellektual”, öýünde okaýar, elektronika blen gyzyklanýar, mekdepde bolsa işsiz geçirýär, ýa-da moda görä gümra bolýar, dińe ulular bilen gatnaşyk saklamaga ymtylýar. Bu 3 wariantda bir parametri boýunça ululyga ösüş dürli-dürli bolup geçýär we düzümi boýunça dürli durmuş gymmatlyklary kemala gelýär.

Aýjeren BAÝRAMOWA
Döwletmämmet Azady adyndaky
Türkmen milli dünýä dilleri
institutynyň talyby

Leave a Reply

Your email address will not be published.

loader-image
Ashgabat
12:28 pm, Nov 10, 2024
temperature icon 15°C
ясно
Humidity 51 %
Pressure 1029 mb
Wind 2 mph
Wind Gust Wind Gust: 0 mph
Clouds Clouds: 0%
Visibility Visibility: 0 km
Sunrise Sunrise: 7:41 am
Sunset Sunset: 5:59 pm
Öňki taryh

Türkmenistanyň Söwda toplumynyň sergisi

Next Story

YŞK MEKANY ATAŞ

Soňkylar Makalalar

Pedagogika ylymda

08.11.2024
Pedagogika “paýdagogos” diýen grek sözünden bolup, “paýdos –çaga we “ago” –ýöretmek diýen manyny berýär. Doly terjime edende “paýdagogos” –“çagany ýöredýän” ýa-da “çagany alyp barýan”

Atym bar ganatym bar

08.11.2024
Türkmen halky özüniň uzak taryhy döwründe dünýäniň maddy we medeni hazynasy-na hiç mahal gaýtalap döredip bolmajak birnäçe milli gymmatlyklary goşupdyr. Şolaryň biri-de, hormatly Prezidentimiz

Žurnalistika jemgyýetiň ruhy aýnasy

08.11.2024
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2008-nji ýylyň 19-njy ýanwarynda medeniýet ulgamynyň, metbugatyň, telewideniýäniň we radionyň ýolbaşçylary bilen geçiren maslahaty hem-de 2010-njy ýylyň 24-nji fewralynda medeniýet

Sport – sagdyn durmuşyň gözbaşy

08.11.2024
Sport – bu adamlaryň saglygyna we jemgyýetiň medeniýetine gönükdirilen terbiýäni oýunlaryň, ýaryş ulgamlarynyň we bedenterbiýäniň üsti bilen gazanmakdyr. Sporty bir söz bilen ýa-da bir

Botanika

08.11.2024
Biolog alymlar häzirki wagtda ähli janly organizmleri bakteriýalar, kömelekler,ösümlikler,haýwanlar şalyklaryna bölýärler. Olar soňky ýyllar wiruslary hem aýratyn şalyga birikdirmek mümkinçiliginiň bardygyny belleýärler. Botanika ösümlikleri
GitTop