Biologiýada ewolýusiýa

21.02.2024

Ewolýusiýanyň subutnamasy, ähli janly-jandarlaryň umumy ata-babadan gelip çykyşyny tassyklaýan ylmy maglumatlar we düşünjelerdir. Biologiýada ewolýusiýanyň subutnamalarynyň aşakdaky görnüşlerini tapawutlandyrýarlar:

I. Ewolýusiýanyň biohimiki subutnamalary

II. Ewolýusiýanyň embriologiki subutnamasy

III. Ewolýusiýanyň morfologik subutnamasy

IV. Ewolýusiýanyň paleontologiki subutnamasy

V. Ewolýusiýanyň biogeografiki subutnamasy

Wiruslar, bakteriýalar, ösümlikler, haýwanlar ýa-da kömelekler bolsun, ähli organizmler ýönekeý, birmeňzeş himiki düzümlere eýedir. Ähli organizmlerde hemişe bir düzgün boýunça we başlangyç komponentlerden gurulan  beloklar we nukleýin kislotalary aýratyn möhüm rol oýnaýar. Meňzeşligiň ýokary derejesi diňe bir biologiki molekulalaryň gurluşynda däl, eýsem olaryň işleýşinde hem tapylýar.

Embriologiýa organizmleriň düwünçejik ösüşini öwrenýän ylymdyr.Janly organizmleriň gelip çykyşynyň bitewiligi, embrionologiýa ylmynyň maglumatlaryna esaslanýan embrionologiki gözlegleriň esasynda döredildi.Deňeşdiriji anatomiýa, dürli ulgamlaýyn toparlarda deňeşdirip, organlaryň we organ ulgamlarynyň gurluşynyň we ösüşiniň umumy kanunalaýyklyklaryny öwrenýän biologiki dersdir.

Paleontologiýa ýok bolup gidýän organizmleriň galyndylaryny öwrenýän, häzirki organizmler bilen meňzeşligini we tapawudyny kesgitleýän ylymdyr.

Endemikler belli bir sebitde ýaşaýan görnüşlerdir. Mysallar: serwi, koala, platypus, kenguru. Kosmopolitler Eartheriň ilatynyň köp böleginde ýaşaýan görnüşlerdir. Mysallar: garynjalar, alakalar, tarakanlar.

Filogenetiki seriýalar – biri-birini yzygiderli çalyşýan görnüşler, ewolýusiýa prosesiniň bardygyny görkezýär.

Rejepgül HUDDYÝEWA
Lebap welaýatynyñ
Çärjew etrabynyñ
29-njy orta mekdebiniñ
biologiýa mugallymy

Leave a Reply

Your email address will not be published.

loader-image
Ashgabat
7:11 pm, Nov 22, 2024
temperature icon 16°C
пасмурно
Humidity 67 %
Pressure 1023 mb
Wind 5 mph
Wind Gust Wind Gust: 0 mph
Clouds Clouds: 100%
Visibility Visibility: 0 km
Sunrise Sunrise: 7:54 am
Sunset Sunset: 5:50 pm
Öňki taryh

Salam

Next Story

Binanyň fundamentleri barada

Soňkylar Makalalar

Ýurdumyzda uly ösüşler

22.11.2024
Garaşsyz ýurdumyzda innowasion önümçilikleri döretmek boýunça gurluşyk-senagat toplumynda, himiýa senagatynda uly işler amala aşyrylýar. Döwlet ähmiýetli awtomobil ýollarynyň, Garabogazköl aýlagynyň üstünden geçýän awtomobil köprüsiniň

Mugallym sarpasy

22.11.2024
Mugallymçylyk dünýäde iň gadymy hünärleriň birihasaplanýar. Onuň ähmiyeti hiç haçan kemelmez, sebäbi okuw we terbiýe jemgyýet üçin hemişelik gymmatlyklar bolup durýar.Olaryň kömegi bilen jemgiýet

Kosmos giňişligi

21.11.2024
Kosmos giňişligini özleşdirmek Yeriň emeli hemrasyny goýberilen gününden başlady. Raketa tehnikasynyň we kosmonawtikanyň ösmegi geodezistleriň öňünde gaty çylşyrymly we özboluşly meseleleri goýdy. Mysal üçin,

Energetika ulgamy

21.11.2024
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyny ösdürmek boýunça başyny başlan özgertmeler maksatnamasy häzirki wagtda hormatly
GitTop