NASA-nyň SPHEREx atly täze infragyzyl teleskopy kosmosyň ilkinji suratlaryny aldy we ähli ulgamlaryň kämillik derejesinde işleýändigini tassyk etdi. Teleskop, 2025-nji ýylyň 11-nji martynda Kaliforniýadaky Vandenberg bazasyndan SpaceX Falcon 9 raketasy arkaly uçuryldy. SPHEREx — Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer — alymlara uly begendiriş berýär. Taslama ýolbaşçy Jamie Bock (Kaliforniýa tehnologiýa institutyndan we NASA-nyň Ýangyn hereket laboratoriýasyndan) toparyň işleri bilen abraý gazandy.
SPHEREx beýleki teleskoplardan (James Webb ýaly) giň gözýetimi bilen tapawutlanýar. Webb uzak ýyldyzlaryň jikme-jikliklerine ünsi jemlese, SPHEREx kosmosyň infragyzyl diapazonunda ähli gök öwüsýän kartasyny döredýär – göz bilen görünmeýän ýagtylyk kosmos tozunyň üsti bilen göz ýetirmek mümkinçiligini berýär. Ilkinji suratlar her kadrda takmynan 100 müň obýekti, şol sanda güýçsüz galaktikalary görkezýär. Teleskop alty detektordan peýdalanýar, olaryň hersi 17 aýratyn tolkun uzynlygy görýär, jemi 102 analiz zolaklary bardyr.
Häzirki wagtda detektorlar aşa pes temperaturalara çenli sowadylýar – ölçemeler üçin ýylylygyň täsirini azaltmak zerur bolup durýar. SPHEREx-iň iki ýyllyk missiýasy 450 milliondan gowrak galaktikany we 100 million Samany ýyldyzyny öwrenmegi maksat edinýär.
Häzirki wagtda detektorlar aşa pes temperaturalara çenli sowadylýar – ölçemeler üçin ýylylygyň täsirini azaltmak zerur bolup durýar. SPHEREx-iň iki ýyllyk missiýasy 450 milliondan gowrak galaktikany we 100 million Samany ýyldyzyny öwrenmegi maksat edinýär.
