Taşkentde 2025-nji ýylyň 16–18-nji dekabry aralygynda geçirilen Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna (GDA) agza döwletleriň “Atom energiýasyny parahatçylykly maksatlar üçin ulanmak boýunça Komissiýasynyň” 26-njy mejlisiniň çäklerinde Gazagystan Respublikasy bilen Belarus Respublikasy arasynda möhüm resminama — ýadro we radiasiýa howpsuzlygy boýunça hyzmatdaşlyk Ähtnamasy — gol çekildi.
Bu Ähtnama döwletleriň arasynda ýadro energiýasynyň parahatçylykly maksatlar üçin ulanylmagynda howpsuzlyk ulgamyny berkidýän, ylmy-tehniki hyzmatdaşlygy giňeldýän hem-de ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga gönükdirilen möhüm ädim hökmünde häsiýetlendirilýär.
Ähtnamada birnäçe möhüm ugurlar öz beýanyny tapdy:
Ähtnama, ilkinji nobatda, ýadro energiýasynyň parahatçylykly maksatlar üçin ulanylmagynda howpsuzlyk kadalarynyň berkidilmegini we degişli tejribeleriň paýlaşylmagyny göz öňünde tutýar. Taraplar milli tejribelerini we kadalaşdyryjy çözgütlerini paýlaşmak arkaly halkara derejesinde ygtybarly hyzmatdaşlygy ösdürmegi maksat edinýärler. Şeýle-de dokumentde ylmy-tehniki goldawyň berilmegine aýratyn üns berilýär. Täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy we halkara ylmy hyzmatdaşlygynyň giňeldilmegi göz öňünde tutulýar. Mundan başga-da, hünärmenleri taýýarlamak, okuw we tejribe maksatnamalaryny utgaşdyrmak boýunça bilelikdäki çäreler hem meýilleşdirilýär.
Resmi beýanatlarda bellenilişi ýaly, bu Ähtnama diňe bir ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň däl, eýsem GDA çäklerinde umumy howpsuzlyk ulgamynyň ösdürilmegine hem hyzmat edýär. Dokumentiň kabul edilmegi halkara derejesinde ynamyň artmagyna, ylmy-tehniki ösüşiň hem-de kadalaşdyryjy tejribeleriň utgaşdyrylmagyna ýardam eder.
Netijede, Taşkentde geçirilen mejlisde gol çekilen Ähtnama halkara hyzmatdaşlygynyň we diplomatik gepleşikleriň netijesinde kabul edilen möhüm ädim bolup, iki ýurduň arasyndaky syýasy we ykdysady gatnaşyklarynyň täze sahypasyny açýar. Taraplar bu ugurda yzygiderli hyzmatdaşlygy dowam etdirjekdiklerini, ylmy-tehniki mümkinçilikleri giňeldip, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça bilelikdäki çäreleri utgaşdyrjakdyklaryny nygtadylar.
