Gowy demlenen çaý Angliýada köp adamyň gündelik durmuşynyň aýrylmaz bölegidir. Esasanam çaýa süýt goşmak. Bulgura ilki çaýmy ýa-da süýtmi salmalymy?
Amerikaly himiýa professory Mişel Frankliniň öz kitabynda azajyk duz goşup, çaýy has gowulaşdyryp biljekdigi baradaky teklibi internetde ara alnyp maslahatlaşylýan temalaryň birine öwrüldi.
Bu baradaky düşünüşmezligi “Serious Eats” ýazyjylary we redaktorlary tagam synagyny geçirip anyga ýetirdiler. Netijede “Steeped: The Chemistry of Tea” kitabynyň awtory himik Frankliniň mamladygyny aýtdylar.
Çaý XVII asyrda ilkinji gezek Angliýa getirilende, süýtsiz içilýärdi; Mysal üçin, iňlis ýazyjysy Samuel Pepys 1660-njy ýylyň Sentýabr aýynyň sişenbe güni ilkinji gezek süýtsiz içen çaýyny suratlandyrdy. Çaýa köplenç şeker hem goşulýardy. Iňlis çaý medeniýetinde endige öwrülen süýdüň goşulmagy has soň geldi.
XVIII asyrda çaýyň salgyt salynmagy meselesinde düýpli üýtgeşmeler girizilenden soň çaý kaşaň bolmagyny bes etdi we her kimiň alyp biljek harydyna öwrüldi.
Ykdysatçy Fransisko Antmonyň pikiriçe, XVIII asyryň ahyrynda Angliýada gaty köp çaý içilýärdi. Bu adamlaryň ortaça ýaş dowamlylygyny ep-esli uzaldyp biler, sebäbi suwy gaýnatmak bakteriýalary öldürýärdi.
Her nähili Iňlisleriň çaýynyň Angliýadan müňlerçe kilometr uzakta ýetişdirilýändigini öwrenmek birnäçe Google gözlegler bilen aňsat bolsa-da, “Çaýyň asly Iňlislerden gelýä” diýilen ynanç şu günem ütgemedi.