Ýigrimi birinji asyrda maglumat tehnologiýalary ilatyň durmuşynyň ähli ulgamynda öňdebaryjy orny eýeleýär. Bu gün biziň her birimiz köp işleri öýde, diňe ykjam telefonyň üsti bilen ýerine ýetirip bilýäris. Öňler ep-esli wagt ýitirip, nobatlarda durmak zerurlygy bolan dürli amallary indi sanalgyja sekuntlaryň içinde amala aşyrmaga mümkinçilik berýän enjamlardyr programmalar bar. Bularyň hemmesi maglumat – aragatnaşyk tehnologiýalarynyň, maglumatlaryň sanlylaşdyrylmagynyň, kagyzlardaky maglumatlaryň elektron göterijilere geçirilmeginiň utgaşdyrylmagynyň netijeleridir. Kompýuterleriň, telefonlaryň, sanly kameralaryň, hemra nawigasiýalarynyň, “bulut” tehnologiýasynyň hasaplamalarynyň giňden ulanylmagy sanly ykdysadyýetiň döremegine we ösmegine itergi berdi. “Sanly ykdysadyýet” adalgasy ilkinjileriň hatarynda kanadaly alym Don Tapskott tarapyndan ulanyldy. Ol internetiň döredilmeginiň we onuň döredýän mümkinçiliklerinden giňden peýdalanylmagynyň esasynda işewürlik tehnologiýasynyň üýtgejekdigi baradaky çaklamalary öňe sürdi.
Maglumat – aragatnaşyk tehnologiýalarynyň durmuşymyza okgunly ornaşmagy bilen, dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň ählumumylaşmagyny, harytlar we hyzmatlar bazarynda, şol sanda maliýe ulgamynda-da bäsdeşligi depginli ösdürdi. Häzirki döwürde sanlylaşdyrmak ýurdy we jemgyýeti ösdürmegiň esasy ugry bolup durýar. Munuň özi ykdysady gatnaşyklara, dünýä söwdasyna gönüden-göni täsirini ýetirýär. Soňky ýyllarda, beýleki döwletlerde bolşy ýaly, ýurdumyzda hem sanly gurşawyň döredilmegi döwlet syýasatynyň strategik ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlendi. Milli ykdysadyýeti sanlylaşdyrmak hem-de geljegiň sanly senagatyny döretmäge gönükdirilen “Türkmenistanda 2019-2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda” kesgitlenen maksatlardan we wezipelerden ugur alnyp, ykdysadyýetiň ähli ugurlaryna sanly ulgam, sanly tehnologiýalar hem-de sanly hyzmatlar ornaşdyrylýar.
Resulberdi ŞIRMÄMMEDOW
Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky
Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň talyby
